Verslag 8ste sessie werkgroep Èll vreuger op 07-11-2022

De 13 geïnteresseerden werden eerst meegenomen naar de verdwenen boerderij van Bergs of Berris die pal aan de A2 lag aan het eind van de doodlopende weg links voor de Ellerbrug. Bergs To was daar blijven wonen toen de A2 en de nieuwe Ellerbrug werd aangelegd. Eind jaren 1960 gaat ze naar de Seringenstraat en blijft de familie Thei Heijkers en Tina Briels er wonen tot eind jaren 1970. 

Terug naar het dorp ligt de boerderij van Kamp-Bertus. Ze is in beginjaren 1950 gebouwd want Bertus heeft nog even op Kamp gewoond. Hij was landbouwer en mestte ook kuikens. Als hij mee ging jagen, kwam het voor dat hij een haas ‘in de koet’ neersloeg met de woorden ‘dae kóm ich desnaovendj waal ophole’. 

Aan de huidige Kampstraat lag de boerderij van Duuer Hendrikx en To vanne bekker die gebouwd zou zijn door Lemme Driekske en Merie. Dit pand is in de jaren ’60 afgebroken en vervangen door de bungalow. Als tussenoplossing woonde de familie Hendrikx op de Brandvenstraat links, achter Creemers, waar de familie Geelen had gewoond. Jan van Duuer had er in de schuur nog een kleine betoncentrale. 

Achter Duuer ligt Kamp, de laatste boerderij op Hunsels gebied. De gemeentegrens werd gevormd door de oude weg die achter Kamp richting Kelpen (later kanaal) liep. Op Kamp woonde sinds 1906 de familie Bert Rietjens-Nel Camp. Nel bereikte de gezegende leeftijd  van 99 jaar. De boerderij werd overgedaan aan dochter Anna die trouwde met Wiel (Wielke) Smeets. Daarna werd het bedrijf overgenomen door dochter Marleen die toen nog getrouwd was met Tjeu Geelen. Er werden kalkoenen opgetrokken. De hokken zijn een aantal jaren geleden afgebroken zodat de grond is vrijgekomen voor ruimte-voor-ruimte kavels. 

Zoon Bertus van Bert en Nel bouwde een boerderij voor de deur van huize Kamp en dochter Filomena en haar man Sjang Strous (Hover-Sjang) bouwden in 1938 richting Kelpen boerderij De Hoof. Deze lag aanvankelijk op gebied van de gemeente Grathem. Zoon Tjeu zette het bedrijf voort met opfok van varkens en aspergeteelt, en als loonwerker bij de ‘werktuigenvereniging’. 

Dan om de hoek naar Lemmenhof waarbij uitgelegd werd dat het vroegere melkveebedrijf in 1998 omgezet werd in een recreatief bedrijf met hotelkamers, appartementen en camping. Inmiddels is dit bedrijf overgenomen door dochter Anke en haar man Rogier Snijders. Van de naam Lemmen werd uit de 18^de eeuw een verslag opgediept van de schepenbank van Thorn. Peter Lemmen bleek zijn buurman Lambertus op den Kamp bewerkt te hebben ‘met een flint’ (buks) en wel zodanig dat deze in stukken brak en dat Op den Kamp een wond op zijn hoofd had ‘tot op de hirnschael’. 

Bij Pleunis waren in het midden van de 19^de eeuw 2 boerderijen: Pleunis en Tinnemans. Op de plek van de laatste is in de jaren 1930 het huisje gebouwd van de familie Seunis. 

Toen naar Böskes waar het vroegere Kapittelsbos van de abdij van Thorn rond 1830 werd opgekocht door Jacques Nijpels (Niepelsbos) en het werd later geërfd door zijn kleindochter Mathilde Cloes (Kloeske). De erbij liggende boerderij werd bestierd door eerst Van de Port en later Tjeu Steijvers (van Susse). Diens zoon Jan hield het agrarisch bestaan vol tot midden jaren 1970 en werd toen tegelzetter. In 1980 kocht aannemer Cools het goed en liet er het pand bouwen dat er nu staat. Cools heeft er nooit in gewoond en het huis is overgenomen door de familie Van Nieuwenhoven (eerst veehandelaar, later KI-station SAMEN met stieren in het ronde gebouwtje en op Lemmenhof). Tussen de twee woningen lag het laboratorium waar het sperma ingevroren werd. Het pand is na het overlijden van Anton van Nieuwenhoven gekocht door Wim Steuten en Jolanda Hohenwalt. Er rond omheen ligt nu het landgoed Elburg met mooie wandelpaden. 

De laatste etappe van deze sessie was boerderij de Bös die midden 18^de eeuw voor het eerst genoemd wordt. De boerderij is begin 19^de eeuw door vererving in bezit gekomen van de familie Scheijmans en later de familie Nabben-Scheijmans uit Sevenum. Bewoners waren de pachters Van Geneijgen (2 generaties). In 1912 is het gezin naar Kelpen getrokken maar de bewoners namen de naam de Bös mee. De laatste boerderij voor het spoor links wordt in Kelpen nog steeds de Bös genoemd. Na de familie Van Geneijgen kwam de familie Ruijten uit Maasbracht waarvan zoon Willem als molenaarsknecht op de Eller molen is begonnen en aan de Wetselderstraat ging wonen. In 1932 wordt de pacht overgenomen door de familie Coolen. In de oorlog wordt de boerderij zodanig geraakt dat er besloten wordt een nieuwe te bouwen een stukje oostwaarts. Hier woonde het gezin van Frits Coolen die rond 1970 met vrouw Til in het dorp ging wonen. Zoon Lei woonde er nog een korte tijd. De boerderij kwam in handen van Ten Ham en Maan en Truuj Krops kwamen er wonen om alles in orde te houden. Inmiddels is het pand aangekocht door Harrie Ramakers die er nu woont. Een anekdote over Krops Maan: Maan kocht een nieuwe auto en liet die - voorzichtig als hij was – thuis bezorgen. De auto stond op het erf maar moest effe de schuur in gereden worden want dat werd de garage. Dat ging niet goed. Onwennig heeft Maan waarschijnlijk de verkeerde pedaal ingedrukt met als resultaat dat de voorkant royaal de muur raakte. ’s Anderendaags kon de garagehouder dus weer terugkomen.